Gabinet Neurologiczny

BLOG

Jak żywienie może pomóc w tężyczce?

Żywienie w tężyczce

Jak żywienie może pomóc w tężyczce utajonej?

Ewa Bakota
dietakontaktowa.pl

Tężyczka utajona to choroba dająca niespecyficzne objawy, zatem i trudno diagnozowana, mimo to rozpoznawana u coraz większej liczby osób. Może mieć różne przyczyny i jej leczenie nie jest łatwe, ponieważ wymaga ich ustalenia. Mimo to, ponieważ zwykle wiąże się z niedoborami magnezu, a także zaburzoną równowagą między ilością wapnia i potasu w organizmie, dieta ma istotny wpływ na przebieg i skuteczność leczenia. Co jeść, by wspomóc leczenie tężyczki?

Dieta chorego na tężyczkę utajoną musi być przede wszystkim zrównoważona i nie niedoborowa, tak pod względem podaży kalorii, jak i składników odżywczych oraz mineralnych. Jedną z jej najbardziej istotnych cech jest dowóz odpowiedniej ilości magnezu. Ma on działanie stabilizujące błony komórkowe i zmniejsza ich przepuszczalność, przywracając zaburzoną równowagę przepływu jonów potasu, fosforu i wapnia w tkankach.

Magnez w komplecie z witaminami

W leczeniu tężyczki utajonej magnez jest tak ważny, że opiera się ono w dużej mierze na jego suplementacji. Ponieważ jednak magnez lepiej przyswajalny jest ze źródeł naturalnych, należy koniecznie zadbać, by w diecie chorego nie zabrakło obfitujących w niego produktów. By podnieść jego wchłanialność, zarówno w suplementacji, jak i w codziennym menu, warto dbać też o podaż witaminy B6, a także D3, której niedobór obniża wchłanianie magnezu.

Ważne jelita

Warto pamiętać, że wchłanianie jonów magnezu odbywa się przede wszystkim w  jelicie czczym i jelicie krętym. Po pierwsze, panuje tam kwaśne środowisko, a po drugie, bytują bakterie, o których dobrostan chory powinien zadbać urozmaiconą, zdroworozsądkową dietą. Warto więc wspierać jelita produktami fermentowanymi i kiszonkami, odpowiednimi probiotykami oraz prebiotykami, np. skrobią oporną. Wchłanialność magnezu jest wyższa także przy diecie bogatej w białka zwierzęce, laktozę i nienasycone kwasy tłuszczowe. Może być niższa przy diecie bogatej w tłuszcze zwierzęce oraz z wysoką podażą wapnia i fosforanów, obecnych m. in. w wyrobach wędliniarskich, a także bardzo bogatoresztkowej, zatem o bardzo wysokiej zawartości błonnika, obfitującej w kwasy fitynowy i szczawiowy.

Magnez lubi zdrowie

Na wysycenie organizmu magnezem mają też wpływ różne schorzenia, także dietozależne. Niedobór magnezu często towarzyszy alergiom, przewlekłym infekcjom, boreliozie oraz chorobom autoimmunologicznym, a także cukrzycy, insulinooporności, otyłości, nadczynności tarczycy, nietolerancjom pokarmowym czy zespołowi przerostu bakteryjnego jelita cienkiego (SIBO). Ścisły związek, jaki gospodarka magnezowa ma z chorobami dietozależnymi, każe tym bardziej stosować zrównoważoną, zdrową dietę. Choć w leczeniu tężyczki ważne jest dążenie do prawidłowej masy ciała, wykluczone są diety bardzo niskoenergetyczne, a także (w ogóle niezdrowe) głodówki. Mogą one powodować nie tylko wtórny niedobór magnezu, ale i upośledzenie jego wchłaniania, jeśli jest suplementowany.

Menu kontra magnez

Co jeszcze szkodzi wchłanialności magnezu? Przede wszystkim nadmiar niektórych składników odżywczych, np. tłuszczu zwierzęcego i glukozy, oraz składników antyodżywczych, np. fityny, taniny, kwasu szczawiowego, a także włókna pokarmowego lub metali ciężkich. Niebezpieczna jest pod tym względem dieta wysokotłuszczowa – nadmierna podaż tłuszczów w diecie znacząco ogranicza przyswajanie magnezu.

Co zatem jeść, by zadbać o podaż magnezu w diecie?

Dobra woda

Najłatwiej zacząć od picia odpowiedniej wody. To nie najważniejszy element diety uzupełniającej magnez, ale bardzo wygodny. Woda o wysokiej zawartości minerałów będzie dodatkowym sposobem walki z niedoborami. Warto więc sięgać po niskosodowe wody bogate w magnez – to najprostszy sposób, by regularnie dostarczać sobie tego pierwiastka.

Jeść magnez

Bardziej istotne jest jednak, by w menu osoby chorej regularnie gościły produkty bogate w magnez. Jest ich wiele i są tak różnorodne, że wkomponowanie ich w codzienne menu nie powinno sprawiać kłopotów.

Są to przede wszystkim:

*pełnoziarniste produkty zbożowe (np. mąki z pełnego przemiału, grube kasze, takie jak gryczana, jaglana czy pęczak, płatki owsiane, ciemne odmiany dzikiego ryżu, pieczywo: chleb żytni pełnoziarnisty, razowy, graham lub bułki pełnoziarniste i grahamki),

*orzechy, nasiona i pestki,

*rośliny strączkowe,

*warzywa zielonolistne (np. szpinak, jarmuż, różne sałaty, natka pietruszki),

*a także niektóre owoce, takie jak banany czy melony oraz owoce suszone.

Dobrym źródłem magnezu są też kakao, gorzka czekolada, ale również sery podpuszczkowe i ryby. Niewiele magnezu zawierają za to mleko, sery twarogowe, jaja, mięso – mimo to warto włączać je do diety, ponieważ stanowią źródło makroskładników oraz innych minerałów, między którymi harmonia jest konieczna, by leczenie tężyczki przynosiło dobre efekty.

Magnez w kuchni

Jeśli chodzi o straty magnezu podczas przygotowania posiłków, warto pamiętać, że gotowanie warzyw i roślin strączkowych w wodzie zmniejsza ilość zawartego w nich magnezu o jedną trzecią, a nawet połowę. Z kolei namaczanie i płukanie nasion roślin strączkowych pomaga osłabić działanie zawartego w nich kwasu fitynowego, który wiąże magnez i inne obecne w nich minerały.

Produkty fortyfikowane

Na rynku znajduje się też sporo produktów wzbogacanych w magnez, na które przy niedoborach tego pierwiastka warto zwrócić uwagę. Magnezem fortyfikuje się np. batoniki zbożowe, napoje kakaowe instant czy rozpuszczalną kawę zbożową, ale też wafelki, czy napoje owocowe oraz napoje kawowe instant, które nie powinny jednak stanowić istotnego źródła magnezu w diecie ze względu na swój wysoki stopień przetworzenia i zawartość cukru, a niską błonnika.

Towarzystwo dla magnezu

Witaminy D i B6

Magnez lepiej wchłania się w obecności witamin D oraz B6. Tę pierwszą najlepiej suplementować, ponieważ jej niewielkie ilości obecne w żywności nie pokrywają na nią zapotrzebowania, a położenie geograficzne Polski nie pozwala organizmowi w chłodnych i ciemnych miesiącach wytworzyć jej w odpowiedniej ilości.

Za to witamina B6 jest dość powszechnie obecna w wielu produktach spożywczych. Jej dobre źródła to produkty zbożowe pełnego przemiału, kasze, zwłaszcza gryczana, brązowy ryż, mięso z piersi indyka, wątroba wołowa i wieprzowa, biała fasola, jaja, ryby, zwłaszcza łosoś, makrela i dorsz. Także niektóre owoce i warzywa, m.in. brokuły, marchew, brukselka, banany, kiwi, czy maliny. Dużo witaminy B6 zawierają też drożdże piwowarskie.

Ważny też wapń…

Ponieważ leczenie tężyczki polega m.in. na przywróceniu równowagi we wzajemnym oddziaływaniu magnezu, wapnia i potasu w organizmie, warto zadbać o odpowiednią podaż w diecie wszystkich trzech pierwiastków. Produkty bogate w wapń to mleko i produkty mleczne, ryby z ośćmi, takie jak sardynki czy szproty, produkty sojowe, nasiona roślin strączkowych, niektóre warzywa, takie jak kapusta włoska, boćwina, jarmuż czy natka pietruszki. Również owoce, jak np. suszone figi czy morele, ale też migdały, orzechy, mak, sezam i płatki owsiane.

Zarówno magnez jak i wapń są sobie nawzajem bardzo potrzebne, ponieważ jednak wapń może ograniczać wchłanianie magnezu, przy silnych niedoborach magnezu źródeł wapnia lepiej szukać głównie w produktach roślinnych. Przyswajalność wapnia jest dość wysoka, waha się od 10 do nawet 60%, więc zrównoważona, dobrze zbilansowana dieta pokrywa na niego zapotrzebowanie.

…i potas

Nie należy także zaniedbywać dostaw potasu w diecie. Znajduje się on w mięsie, rybach (np. łososiu, dorszu i sardynkach), warzywach (zwłaszcza brokułach, pomidorach, ziemniakach, batatach czy dyni) oraz owocach (bananach, kiwi, śliwkach i morelach), a także mleku, jogurtach i orzechach.

BLOG

Dieta magnezowa
Jak wzbogacić dietę w magnez? Pięć łatwych sposobów
Czytaj więcej
atak tężyczki
Atak tężyczki
Czytaj więcej
Historia pewnej boreliozy
Czytaj więcej
Logo gabinetu dr Katarzyny Toruńskiej